vrijdag 12 februari 2021 – Geen nachtmis in de Sint-Jan. 154 jaar geleden, tijdens de kerstnacht van 1866 gebeurde het ook. 1866 was voor stad en land een rampjaar. 21000 choleradoden in Nederland, waaronder 299 in ‘s-Hertogenbosch, allemaal arme sodemieters. Oorzaak: besmet (drink)water. In ’s-Hertogenbosch dronken de armen nog uit open riool de Binnendieze. De rijken hadden schoon water.
‘De overheid is verantwoordelijk’, zei de Bossche arts Michael Godefroi (1819-1895). Hij had het zwaar. Bestuurders, doofpotregenten en huisjesmelkers zagen in hem een gevaarlijk ‘sujet’. Godefroi kreeg gelukkig vele navolgers. Dat bracht pas echte epidemiebestrijding.
Vandaag treden Renske Leijten (SP) en Pieter Omtzigt (nog CDA) in het voetspoor van Godefroi. Ze komen op voor de ‘gezonde rechtsstaat’ en knokken tegen de ambtelijke maffia van de Belastingdienst en politici in drie kabinetten Rutte. Ditmaal: geen bedreiging van de overheid door een ongrijpbare onderwereld. De overheid was de onderwereld zelf!
Mark Rutte zit ermee omhoog. Je kunt wel doorgaan als baas maar ben je dan nog geloofwaardig? In Coronacrisistijd levensnoodzaak. Zijn appèl op eigen verantwoordelijkheid helpt niet. Funshoppers, consumptie- en après-skiverslaafden zijn onwillig.
Tegelijk piept en kraakt het in de zorg en de ziekenhuizen. De coronacrisis hakt er in, daarbij niet gehinderd door tien jaar privatisering, vercommercialisering, decentralisatie, bezuinigen en efficiency. Maar… de mantra’s van het neoliberalisme zijn nu in strijd tegen de pandemie een sta-in-de-weg.
Geschrokken en tot inkeer gekomen is nu zelfs de VééVééDéé voor minder marktwerking. Ik denk dan even terug aan een spotprent van de Bossche illustrator Herman Moerkerk (1879-1949).
Het is 1933. Het fascisme roert zich. Een potige Bossche moeder verwelkomt haar zoon van twintig. Hij bezocht een bijeenkomst van een fascistisch lawaaigroepje. De jonge zoon laat trots zijn bruine hemd en glanzend zwarte laarzen zien. ‘Zie ik er nie mooi uit?’, zegt hij. Zijn moeder: ‘Gauw naor bove! Achtermekaor verschone!’
In die geest, een kerstadvies: stel de Tweede Kamerverkiezingen uit. Politici die gekozen willen worden zijn meer mét zichzelf dan tégen corona bezig. Als de wiedeweerga: VACCINEREN!!! Kun je het zelf niet als minister, twijfel je aan jezelf en de uitgeklede GGD’s, zet dan het leger maar in!
En dan die andere crisis, die van de democratische RECHTSSTAAT of staatsroof, notabene met racistische trekken. Na de watersnoodramp van 1953 liet de Tweede Kamer een week vergaderen schieten om de mensen in nood te gaan helpen. Dat gaan Mark Rutte, Wopke Hoekstra en Lodewijk Ascher nu ook doen. Ze stropen de mouwen op en gaan de ontrechte en geknevelde Nederlanders uit de sores helpen.
Ondertussen heb ik al twee politici van het jaar gekozen: Pieter Omtzigt (nog CDA) en Renske Leijten, krachtpatser bij de SP. Ik steun ook van harte haar collecte voor de slachtoffers van de staatsroof. Gaat u maar naar: Doemee.sp.nl/kerst.
Frans van Gaal
